“Dziękuję Bogu za budujące świadectwo tego duchowego syna św. Jana Bosko, który przez tak wiele lat poświęcał się z wielką ludzką wrażliwością i wielkodusznością dla Ewangelii i Kościoła. Myślę o jego duchu kapłańskim i przygotowaniu teologicznym, z jakim służył Stolicy Apostolskiej, zwłaszcza w Dykasterii Nauki Wiary i w Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. Zapewniam o mojej modlitwie za duszę tego dobrego sługi”. Tak papież Franciszek napisał po śmierci salezjańskiego kardynała Angelo Amato w telegramie skierowanym do wikariusza Przełożonego Generalnego, ks. Stefano Martoglio.
Angelo Amato, urodzony 8 czerwca 1938 r. w Molfetta (Bari, Włochy) jako pierwszy z czworga dzieci, uczęszczał do szkoły podstawowej sióstr franciszkanek i sióstr salezjanek Najświętszych Serc. Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia w Instytucie Morskim w Bari, w sekcji kapitanów statków długodystansowych.
Na początku trzeciego roku studiów, w 1953 r., porzucił dobrze zapowiadającą się karierę i wstąpił do aspirantatu salezjańskiego w Torre Annunziata. Następnie ukończył nowicjat w Portici Bellavista w latach 1955-1956, w którym 16 sierpnia złożył pierwsze śluby zakonne. Potem przeniósł się do studentatu filozoficznego w San Gregorio w Katanii, gdzie uczęszczał do trzyletniego liceum klasycznego, które ukończył w lipcu 1959 roku. Następnie, do 1962 r., studiował w Rzymie, na ówczesnym Papieskim Ateneum, uzyskując licencjat z filozofii. W międzyczasie, po ukończeniu okresu formacji w Zgromadzeniu Salezjańskim, 28 czerwca tego samego roku złożył profesję wieczystą. Następnie odbył dwuletnią asystencję w szkole salezjańskiej w Cisternino, gdzie uczył literatury. Po uzyskaniu licencjatu z teologii na Uniwersytecie Salezjańskim w Rzymie, 22 grudnia 1967 r. przyjął święcenia kapłańskie.
Podjął studia na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, uzyskując doktorat z teologii w 1974 r. i zaraz potem wykładając ten przedmiot. W 1977 r. został wysłany do Grecji przez ówczesny Sekretariat ds. Jedności Chrześcijan, spędzając cztery miesiące w ateńskiej siedzibie jezuitów, aby przygotować się do przyjęcia na uniwersytet. Po zdaniu egzaminu wstępnego przeniósł się do Salonik jako stypendysta Patriarchatu Konstantynopola. Jego miejscem zamieszkania był Monì Vlatadon (Vlatadon Monastery), siedziba klasztoru prawosławnych mnichów i “Idrima ton Paterikon Meleton” (Instytut Studiów Patrystycznych), z biblioteką specjalizującą się w teologii prawosławnej i cenną mikrofilmową kolekcją rękopisów z Góry Athos. W tym czasie “Idrima” był kierowany przez znanego greckiego patrologa Konstantinosa Christou, który pełnił również funkcję ministra edukacji państwa greckiego. Po zapisaniu się na Wydział Teologiczny Uniwersytetu w Salonikach, uczęszczał na wykłady Jannisa Kaloghirou z historii dogmatów i Jannisa Romanidisa z dogmatyki systematycznej. W tym samym czasie prowadził badania dotyczące sakramentu pokuty w greckiej teologii prawosławnej od XVI do XX wieku, których tekst Christou chciał opublikować w serii “Análekta Vlatádon” (1982).
Po powrocie do Rzymu wykładał chrystologię na Wydziale Teologicznym Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego, którego był dziekanem w latach 1981-1987 i 1994-1999. W latach 1997-2000 był również wicerektorem tegoż uniwersytetu. W 1988 r. został wysłany do Waszyngtonu, aby studiować teologię religii i ukończyć podręcznik chrystologii. W międzyczasie został konsultorem Kongregacji Nauki Wiary, Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan i Dialogu Międzyreligijnego oraz doradcą Międzynarodowej Papieskiej Akademii Maryjnej.
W 1999 r. został mianowany prałatem-sekretarzem zrestrukturyzowanej Papieskiej Akademii Teologicznej i redaktorem nowo powstałego czasopisma teologicznego “Path”. W latach 1996-2000 był członkiem komisji teologiczno-historycznej Wielkiego Jubileuszu Roku 2000.
19 grudnia 2002 r. został wybrany biskupem tytularnym Sili i sekretarzem Kongregacji Nauki Wiary. Przyjął święcenia biskupie z rąk św. Jana Pawła II w Bazylice Watykańskiej.
9 lipca 2008 r. Benedykt XVI powołał go na następcę kardynała José Saraivy Martinsa na stanowisku prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
Oprócz artykułów i esejów w czasopismach i słownikach teologicznych opublikował liczne inne prace, w tym: Il Vangelo del Padre (1999), Gesù, il Signore. saggio di cristologia, settima edizione (2008) Gesù, Identità del Cristianesimo (2008), Il Celibato di Gesù (2010), I Santi nella Chiesa (2010) i Catholicism and Secularism in Contemporary Europe, (2010).
Uczestniczył również w konklawe w marcu 2013 r., które wybrało papieża Franciszka.
19 grudnia tego samego roku papież Franciszek zatwierdził go “donec aliter provideatur” jako prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
Mianowany sekretarzem Kongregacji Nauki Wiary 19 grudnia 2002 r. i wybrany na tytularną stolicę Sila z osobistym tytułem arcybiskupa, otrzymał konsekrację biskupią 6 stycznia 2003 r. od papieża Jana Pawła II w Bazylice Watykańskiej.
W dniu 9 lipca 2008 r. Benedykt XVI powołał go na następcę kardynała José Saraivy Martinsa na stanowisku prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, a na konsystorzu w dniu 20 listopada 2010 r. mianował go kardynałem diakonii Santa Maria in Aquiro. Uczestniczył w konklawe w marcu 2013 r., które wybrało papieża Franciszka. W dniu 19 grudnia 2013 r. papież Franciszek zatwierdził go „donec aliter provideatur” jako prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, którą to funkcję opuści w 2018 r. na krótko przed ukończeniem 80 lat.
W listopadzie 2013 r. kardynał Amato zamknął diecezjalną fazę procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego księdza Tonino Bello w katedrze w Molfetta, kiedy to powiedział: “Wolność myśli i działania, dowartościowanie świeckich, edukacja młodzieży, wartość pokoju, miłość do bliźniego, troska o ubogich ze strony ks. Tonino, biskupa Molfetty w latach 1982-1986, jego świadectwo mówi nam, że świętość nie jest przywilejem nielicznych, ale powołaniem dla wszystkich, ponieważ wszyscy jesteśmy wezwani do naśladowania Jezusa i cnót teologicznych: wiary, nadziei i miłości”.
Biskup Molfetty, bp Domenico Cornacchia, wraz z całą diecezją, wspomina kardynała Amato “z głęboką wdzięcznością” jako “człowieka wiary i niestrudzonego pasterza, który z wielkim oddaniem służył Kościołowi powszechnemu i ludowi Bożemu”.
Źródło: Vatican News
