Austria – Raport Agencji Praw Podstawowych UE dotyczący sytuacji ukraińskich uchodźców rok po wybuchu wojny

09 marzec 2023

(ANS – Wiedeń) – Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) opublikowała pełny raport dotyczący sytuacji uchodźców z Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Europie. Badaniem objęto około 14 685 osób, uwzględniając przede wszystkim takie obszary, jak: podróż z Ukrainy i przyjazd za granicę, prawne aspekty przyjęcia w krajach przyjmujących, zakwaterowanie, edukację, zatrudnienie, dostęp do usług społecznych, zdrowie, traumatyczne doświadczenia. Dużą pomocą było szybkie wdrożenie przez Unię Europejską, po raz pierwszy w historii, “dyrektywy o tymczasowej ochronie”. Pozostają jednak trudności z praktycznym jej zastosowaniem.

Uzyskane dane są bardzo interesujące: jeden na trzech uchodźców czuje się obecnie częścią społeczności w kraju przyjmującym, jednak prawie taki sam odsetek chciałby wrócić na Ukrainę. Jedna czwarta respondentów pozostaje niezdecydowana.

Większość respondentów nie napotkała żadnych trudności podczas podróży do Unii Europejskiej (UE) i w jej obrębie. Wręcz przeciwnie, większość uznała, że otrzymała wystarczające informacje na temat swoich praw i usług dostępnych na mocy dyrektywy w sprawie ochrony tymczasowej. Jedna trzecia z nich poprosiła o azyl w państwie przyjmującym, natomiast zdecydowana większość złożyła wniosek o ochronę tymczasową (choć istnieją znaczne różnice między państwami członkowskimi pod tym względem).

Sześciu na dziesięciu respondentów w momencie udzielania odpowiedzi na ankietę mieszkało w mieszkaniu prywatnym. Ponad połowa z nich musiała za nie zapłacić, częściowo lub w całości. Dla wielu z nich zakwaterowanie jest dalekie od ideału. Uchodźcy często skarżyli się na brak prywatności, konieczność dzielenia kuchni czy łazienki z obcymi ludźmi. Wielu dorosłych respondentów mających na utrzymaniu dzieci mieszkało w mieszkaniach, w których ich dzieci nie miały dostępu do cichego lub oddzielnego pokoju, w którym mogłyby się uczyć.

Mniej niż połowa osób, które uczyły sie i studiowały tuż przed ucieczką z Ukrainy, kontynuowała naukę w kraju, który ich przyjął. Problemem  jest bariera językowa. Czterech na dziesięciu badanych nie uczestniczyło w kursie językowym w kraju przyjmującym od momentu przyjazdu. Prawie dwie trzecie dzieci albo korzystało z edukacji online zapewnianej przez ukraińskie szkoły i uczelnie, albo uczyło się samodzielnie, korzystając z materiałów i innych form wsparcia z Ukrainy.

Około dwie trzecie osób, które miały płatną pracę na Ukrainie przed 24 lutego 2022 r., znalazło pracę w kraju przyjmującym. Jednak dwie trzecie respondentów w wieku produkcyjnym nie miało płatnej pracy w momencie przeprowadzania badania. Głównymi przeszkodami w dostępie do pracy były słaba znajomość języka kraju przyjmującego i obowiązki związane z opieką nad dziećmi, zwłaszcza w przypadku kobiet. Szczególnie niepokojące jest to, że trzech na dziesięciu respondentów doświadczyło jakiejś formy wyzysku w pracy.

Kwestie ekonomiczne są powodem do zmartwienia jednego na dwóch respondentów w wieku 16 lat i więcej. Respondenci ci informują, że ich rodzina ma pewne lub duże trudności z wiązaniem końca z końcem w kraju przyjmującym. Tylko nieco ponad jednej czwartej dorosłych respondentów udaje się pokryć podstawowe codzienne wydatki dzięki własnej pracy; a tylko około połowa dorosłych respondentów twierdzi, że od czasu przyjazdu otrzymała pomoc finansową od władz.

Tylko jeden na trzech respondentów uważa się za osobę o dobrym lub bardzo dobrym stanie zdrowia. Jeden na dwóch respondentów zgłosił przewlekłe choroby lub problemy zdrowotne. Ponadto połowa respondentów w wieku powyżej 16 lat miała problemy z dostępem do opieki zdrowotnej z powodu trudności językowych lub dlatego, że nie wiedzieli, gdzie się udać lub z kim się skontaktować.

Jeden na dwóch respondentów stwierdził, że od czasu przybycia do kraju przyjmującego często lub zawsze czuł się przygnębiony i załamany. Jednak około dwie trzecie respondentów wyraża optymistyczne nastawienie do przyszłości. Jeden na trzech czuje się częścią społeczności kraju przyjmującego. Ten optymizm wynika z wysokiego odsetka respondentów, którzy byli narażeni na traumatyczne doświadczenia na Ukrainie lub w krajach UE.

Większość osób uciekających z Ukrainy była narażona na traumatyczne doświadczenia, zwłaszcza na Ukrainie. Incydenty, które miały miejsce w krajach UE, pozostały w dużej mierze niezgłoszone. W każdym razie tylko około jedna trzecia respondentów zwróciła się o pomoc medyczną lub psychologiczną od momentu przybycia do UE; a około jedna czwarta tej grupy nie otrzymała wymaganego wsparcia. Niepokojące jest również to, że około połowa najmłodszych respondentów (w wieku od 12 do 15 lat) ma trudności ze snem lub koncentracją, odczuwa brak pewności siebie i ma poczucie zagrożenia.

Gdy chodzi o próbę badawczą, 91% stanowiły kobiety. Brak równowagi płci odzwierciedla niedostateczną reprezentację mężczyzn w populacji docelowej, co wynika z faktu, że z racji stanu wojennego na Ukrainie zakazano większości mężczyzn z Ukrainy w wieku od 18 do 60 lat opuszczanie kraju i wyjazdu za granicę. Średni wiek respondentów to 40 lat; są to głównie osoby w wieku produkcyjnym (18-64 lata).

Pełny raport FRA można pobrać na dole strony.

InfoANS

ANS - “Agencja iNfo Salezjańska” - jest periodykiem wielotygodniowym telematycznym, organem komunikacji Zgromadzenia Salezjańskiego, zapisanym w Rejestrze Trybunału Rzymskiego pod nr 153/2007.

Ta witryna używa plików cookies także osób trzecich w celu zwiększenia pozytywnego doświadczenia użytkownika (user experience) i w celach statystycznych. Przewijając stronę lub klikając na któryś z jej elementów, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookies. Chcąc uzyskać więcej informacji w tym względzie lub odmówić zgody, kliknij polecenie „Więcej informacji”.