Oficjalny początek dzieła salezjańskiego w Polsce przypada na rok 1898, kiedy to w Oświęcimiu salezjanie przejęli ruiny dawnego klasztoru i kościoła dominikanów i otworzyli pierwszy zakład wychowawczy dla chłopców, a wkrótce potem gimnazjum. To właśnie ta placówka stała się Domem Macierzystym polskich salezjanów.
W 1919 r. powstała Inspektoria polsko-jugosłowiańska pw. św. Stanisława Kostki: jej data kanonicznego erygowania to 27 listopada 1919 r., początkowo z siedzibą inspektorii w Oświęcimiu, a trzy lata później jej siedziba została przeniesiona do Warszawy.
W 1933 r. Inspektoria została podzielona na dwie części, dając początek nowej Inspektorii pw. św. Jacka z siedzibą w Krakowie. Świadczy to o bardzo dynamicznym rozwoju Towarzystwa Salezjańskiego w naszym kraju; salezjanie zakładali szkoły, prowadzili sierocińce i oratoria.
Pomimo tego, że po II wojnie światowej praktycznie jedyną możliwością pracy duszpasterskiej było prowadzenie parafii, Zgromadzenie Salezjańskie nadal dynamicznie się rozwijało. Potwierdza to kolejny etap: w 1979 r. z jednej części Inspektorii pw. św. Stanisława Kostki z siedzibą w Warszawie powstała nowa Inspektoria pw. św. Wojciecha z siedzibą w Pile.
W latach 90. na terenie Inspektorii powstały liczne ośrodki edukacyjne, szkoły różnego typu i stopnia, internaty, ośrodki wychowawcze i oratoria. Inspektoria prowadzi także własną działalność wydawniczą. Ważną cechą posłannictwa salezjańskiego Inspektorii Warszawskiej (PLE) jest także zaangażowanie misyjne; w Inspektorii działa również Salezjański Ośrodek Misyjny (SOM) z siedzibą w Warszawie.
Na uwagę zasługują następujące ostatnie wydarzenia:
- Stulecie Inspektorii (1919-2019). Centralne uroczystości jubileuszowe odbyły się w Warszawie i Łodzi w dniach 18-20 października 2019 r. z udziałem Przełożonego Generalnego, ks. Ángela Fernándeza Artime SDB, obecnie kardynała.
- Jubileusz 40-lecia Salezjańskiego Ośrodka Misyjnego w Warszawie w 2021 roku.
Według ostatnich danych, stan liczbowy salezjanów z PLE przedstawia się następująco:
- Klerycy: 11 (3 profesów wieczystych, 8 profesów czasowych);
- Koadiutorzy: 8 (wszyscy profesi wieczyści);
- Kapłani: 213 w Inspektorii i 16 innych, którzy obecnie pracują tymczasowo w innych inspektoriach (wszyscy profesi wieczyści).
Gdy chodzi o domy zakonne: 29 domów i 1 placówka salezjańska
- Parafie: 26 parafii powierzonych salezjanom, wśród których 4 to sanktuaria;
- Szkoły i internaty: 8 szkół podstawowych, 5 szkół średnich wyższego stopnia (licea), 2 szkoły zawodowe 1 stopnia, szkoła zawodowa 2 stopnia, szkoła muzyczna 1 stopnia, szkoła muzyczna 2 stopnia, 4 internaty dla studentów, przedszkole.
- Oratoria: 18
Rodzina Salezjańska obejmuje także: Salezjanów Współpracowników: 400 osób + 24 kandydatów, którzy są zaangażowani w różne dzieła salezjańskie, takie jak oratoria, szkoły, parafie; Byłych Wychowanków Salezjańskich, którym salezjanie towarzyszą w czasie ich spotkań formacyjnych; Stowarzyszenie Maryi Wspomożycielki (ADMA), obecnie z dwoma ośrodkami, w Warszawie i Ełku, a także grupy Ochotników z Księdzem Bosko (CDB) i Ochotniczek Księdza Bosko (VDB), w sumie około dziesięć osób.
Obecnie Inspektoria PLE działa pełną parą i jest zaangażowana w realizację i rozwój różnych projektów:
- rozbudowa infrastruktury szkolnej: Sokołów Podlaski, Legionowo, Łódź;
- powstanie 2 ośrodków zawodowych: Różanystok i Łódź;
- rozbudowa infrastruktury sportowej przy oratoriach;
- założenie 5 ośrodków pomocy psychologicznej i prawnej;
- budowa domu dla chorych salezjanów i rodziców salezjanów w podeszłym wieku;
- różne projekty realizowane za pośrednictwem Biura Planowania i Rozwoju, z programami pomocy dla ludności w Ukrainie, Gruzji, Libanie, Palestynie;
- różne projekty realizowane na rzecz misji przez Salezjański Ośrodek Misyjny (SOM) w Warszawie;
- powstanie Międzynarodowego Domu Spotkań w Warszawie, gdzie przyjmowani są ludzie z różnych krajów świata.
Aby lepiej poznać rzeczywistość inspektorii PLE, na ANSChannel dostępna jest również prezentacja wideo działalności i dzieł salezjańskich, w języku angielskim.
