“Organizacje pozarządowe" to termin użyty w 1945 r. w Karcie Narodów Zjednoczonych w celu rozróżnienia między organami rządowymi a prywatnymi organizacjami utworzonymi przez prywatnych obywateli. Organizacje pozarządowe zakładają formalną przynależność do grupy, mają misję lub cele z wyraźnym odniesieniem do pewnych wartości i źródeł wsparcia finansowego. Struktura zarządzania za pośrednictwem rady kierowniczej zapewnia sukces ich celów i zadań. Organizacje pozarządowe często wypełniają luki, których agencje rządowe i sektor prywatny nie są w stanie skutecznie wypełnić. Dlatego też odgrywają one istotną rolę we wprowadzaniu zmian społecznych, oddziaływaniu na politykę publiczną lub kwestie polityczne, ochronę środowiska i wiele innych spraw.
Ze względu na swój charakter organizacje pozarządowe działają niezależnie od rządu, bez żadnego nadzoru, udziału lub reprezentacji. Pomimo swojej niezależności, wiele organizacji pozarządowych w dużej mierze polega na dotacjach rządowych i finansowaniu z różnych źródeł, takich jak indywidualni darczyńcy, firmy z sektora prywatnego, fundacje, korporacje i organizacje filantropijne. Większość organizacji pozarządowych to także organizacje non-profit. Jednak tylko niektóre organizacje non-profit są organizacjami pozarządowymi. Zarówno organizacje non-profit, jak i organizacje pozarządowe mają na celu pomaganie ludziom i ulepszanie społeczeństwa, ale organizacje non-profit zazwyczaj mają na celu rozwój wymiaru kulturalnego, religijnego, społecznego czy zawodowego.
Integralny rozwój człowieka jest podstawą działalności organizacji pozarządowych. Poprzez działania mające na celu budowanie potencjału, dzieci, młodzież i dorośli zdobywają umiejętności niezbędne do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Zrównoważony rozwój oznacza, że ludzie pomagają sobie nawzajem, a tym samym wzmacniają poczucie własnej wartości i godności, co czynią także po zakończeniu wsparcia ze strony organizacji pozarządowych. Poprzez rzecznictwo organizacje pozarządowe podnoszą świadomość co do istotnych kwestii społecznych. Starają się wpływać na politykę i ustawodawstwo, które mają wpływ na społeczności, w których pracują, wprowadzając trwałe zmiany systemowe z korzyścią dla społeczeństwa.
Przejrzystość i odpowiedzialność ich działań zapewniają, że członkowie, interesariusze i beneficjenci związani z organizacjami pozarządowymi są w pełni poinformowani o ich celach, finansowaniu, osobach wspierających i działaniach. Zapewnienie wiarygodności wszystkich zaangażowanych stron przyczynia się do sukcesu organizacji pozarządowej.
W sytuacjach kryzysowych, spowodowanych klęskami żywiołowymi lub konfliktami, organizacje pozarządowe niosą pomoc humanitarną i zapewniają podstawowe usługi i artykuły: żywność, schronienie, opiekę medyczną i wsparcie psychologiczne dla osób dotkniętych katastrofą.
Religijne organizacje pozarządowe są powiązane z konkretnym Kościołem, organizacją religijną lub prywatną fundacją. Ich głębokie motywacje wiążą się wartościami wiary. Wszystkie religijne organizacje pozarządowe świadczą usługi i wsparcie na różne sposoby, ale mają jeden zasadniczy wspólny element: są zaangażowane w pomoc ubogim, bezbronnym i marginalizowanym bez względu na religię, klasę społeczną czy pochodzenie etniczne.
Katolickie organizacje pozarządowe kierują się wartościami, przekonaniami i naukami Kościoła katolickiego. Promują one chrześcijańskie wartości etyczne i moralne, angażując się na rzecz opieki społecznej, sprawiedliwości, solidarności, pokoju i obrony godności ludzkiej. Przekłada się to na skupienie się na takich obszarach, jak praca socjalna, promowanie wartości chrześcijańskich, integralny rozwój człowieka, badania naukowe, promocja kultury i sztuki oraz troska o środowisko. To z kolei otwiera nowe ścieżki dialogu i współpracy, które promują “kulturę spotkania”, gdzie godność każdej osoby ludzkiej, stworzonej na obraz i podobieństwo Boga (por. Rdz 1, 26), jest na pierwszym miejscu.
Łącząc siły z innymi katolickimi organizacjami pozarządowymi, poprzez tworzenie sieci i współpracę w ramach różnych projektów, sprawiają, że wpływ ich działań jest jeszcze bardziej widoczne, rozszerzając działanie “ewangelicznego zaczynu”.
W dzisiejszym świecie, w którym istnieje wielość opinii, istnieje realne niebezpieczeństwo tego, że każdy punkt widzenia jest równie ważny. Może to prowadzić ludzi do zadowalania się prawdami częściowymi lub tymczasowymi. Z tego powodu katolickie organizacje pozarządowe uczestniczą w dyskusjach i debatach na forum publicznym, pozostając w “służbie prawdzie” (por. Fides et Ratio, 2), aby rzucić światło na podstawy moralności i ludzkiej etyki w świetle naturalnego rozumu. W ten sposób pomaga się ludziom dobrej woli zrozumieć, że przestrzeganie wartości chrześcijańskich jest nie tylko użyteczne, ale także niezbędne do budowania społeczeństwa ludzkiego poprzez integralny rozwój. Są to “nowe pola”, gdzie Kościół, poprzez prowadzone przez katolików organizacje pozarządowe, daje wiarygodne świadectwo i zachęca do “pierwszego głoszenia” ( por. Centesimus Annus, 5; Caritas in Veritate, 3-4).
“Don Bosco Network” (DBN) jest federacją międzynarodowych organizacji pozarządowych, których wizja, misja i działania są głęboko inspirowane wartościami i zasadami Ewangelii, nauką Kościoła katolickiego i charyzmatem św. Jana Bosko. Jej członkowie są zaangażowani w pomoc ubogim, zmarginalizowanym, bezbronnym i bezradnym dzieciom, młodzieży i dorosłym, przyczyniając się do ich integralnego rozwoju i dobrostanu całego społeczeństwa.
Pytania do refleksji i dzielenia się
W jaki sposób możemy promować integralny i zrównoważony rozwój człowieka?
Co wiem o DBN?
