“Podstawa programowa dla salezjańskiego duszpasterstwa młodzieżowego” wskazuje na konieczność działania w ramach projektów ukierunkowanych na tworzenie procesów komunikacyjnych, tzn. nie wystarczy zaproponować osobne działania, ale trzeba realizować procesy, które ułatwią wychowanie do cyfrowego obywatelstwa, niezbędne, by młody człowiek mógł działać w znaczący sposób w miejscach, w których się znajduje.
Dokument wskazuje na niektóre linie działania:
- wychowanie do krytycznego i edukacyjnego wykorzystania mediów i nowych technologii;
- zaangażowanie w tworzenie informacji i treści adresowanych przede wszystkim do ludzi młodych, z wykorzystaniem środków, jakie mają do dyspozycji;
- dowartościowanie mediów jako nowej przestrzeni spotkania dla młodych ludzi;
- promocja i docenienie wszystkim form i wyrazów komunikacji – muzyka, teatr, film, telewizja, fotografia, kreskówki, multimedia i inne środki wyrazu artystycznego - z jasnym celem edukacyjnym i ewangelizacyjnym.
Również wytyczne dotyczące misji wychowawczej córek Maryi Wspomożycielki (CMW) ukazują perspektywę komunikacji jako pierwotnego elementu wychowania salezjańskiego. Zarówno dla salezjanów, jak i dla córek Maryi Wspomożycielki wychowanie do obywatelstwa cyfrowego jest koniecznością i zadaniem, którego nie można lekceważyć, ponieważ w kontekście społeczno-kulturowym, w którym środowisko cyfrowe staje się miejscem zamieszkania i częścią codziennego życia młodych ludzi, edukacja musi zająć się tą kwestią, aby pomóc im poruszać się z większą swobodą i odpowiedzialnością w tym środowisku.
W społeczeństwie demokratycznym wykorzystanie i dostęp do technologii jest pierwszym elementem, o którym należy pomyśleć, a wychowawcy i instytucje salezjańskie muszą walczyć o to prawo, angażując się w działania mające na celu demokratyzację mediów. Ale nie tylko: oprócz prawa dostępu do mediów społeczeństwo demokratyczne, charakteryzujące się wolnością wypowiedzi, musi również prowadzić do odpowiedzialności za przekazywane treści.
W tym kontekście warto przywołać aktualną debatę dotyczącą fake news, która rodzi szereg pytań etycznych i obywatelskich, a która wskazuje na pierwotną potrzebę edukacji w zakresie świadomego i odpowiedzialnego korzystania z przekazywanych treści. Istnieje wyraźna potrzeba szkolenia ludzi w zakresie odpowiedniego korzystania z mediów, co wymaga nie tylko kształtowania wartości ludzkich i demokratycznych, ale także umiejętności krytycznej analizy treści oferowanych i rozpowszechnianych w różnych mediach.
Wychowanie do obywatelstwa cyfrowego jest więc zadaniem właściwym dla edukacji salezjańskiej i wiąże się z pragnieniem budowania świata według kryteriów ewangelicznych, w perspektywie budowania Królestwa Bożego w “tu i teraz” naszej historii.
Irmã Márcia Koffermann CMW
Dyrektor wykonawcza Salezjańskiej Sieci Komunikacji Społecznej Brazylii (RSB-Comunicação)
