SG – SDB Inspektorie: Inspektoria Czeska pw. św. Jana Bosko

21 luty 2025

(ANS – Rzym) – Pierwsi salezjanie przybyli na czeską ziemię 28 września 1927 r., na terytorium ówczesnej Czechosłowacji. Pierwszym salezjanom czeskim towarzyszył ks. Ignacy Stuchly, dzisiaj czcigodny sługa Boży, który wcześniej kształcił się we Włoszech, a później, w 1935 r., został pierwszym przełożonym czechosłowackiej inspektorii pw. św. Jana Bosko”. Pierwszą placówką salezjańską powstała  w mieście Fryšták (1927), a potem powstały inne w Ostrawie (1934), Pradze (1936), Brnie (1940) i Pardubice (1942).

Do 1935 r. wspólnoty te należały do inspektorii Jugosławii, a od 15 września 1935 r. do 14 grudnia 1939 r. były częścią wspomnianej już inspektorii czechosłowackiej. Potem nastąpił podział tej inspektorii na dwie: czechosłowacką pw. św. Jana Bosko i inspektorię słowacką pw. Maryi Wspomożycielki z siedzibą w Bratysławie.

W 1950 r. w 12 wspólnotach inspektorii praskiej było 260 salezjanów. Jednak totalitarna i antyreligijna partia komunistyczna rządząca w stylu sowieckim, która przejęła władzę w 1948 r., w nocy z 13 na 14 kwietnia 1950 r. zleciła siłom zbrojnym zajęcie wszystkich domów zakonów męskich i zgromadzeń w Czechosłowacji. Zakonnicy zostali umieszczeni w różnych miejscach odosobnienia, było uwięzionych wielu przełożonych.  

Wszelka działalność osób konsekrowanych została zakazana. Najostrzejsza faza prześladowań miała miejsce w latach pięćdziesiątych XX wieku. Jednak salezjanie nadal działali w ukryciu. W tym okresie nowicjat był prowadzony indywidualnie: każdy nowicjusz był studentem lub miał zawód i czasami spotykał się ze swoim mistrzem nowicjatu. Profesja była składana w tajemnicy. Niektórzy studiowali teologię potajemnie, prywatnie lub wstępując do krajowego seminarium - wspólnego dla wszystkich diecezji i pod nadzorem państwa. W ten sposób niektórzy salezjanie wchodzili w struktury diecezjalne, a ich przynależność do Zgromadzenia była ściśle tajna.

Pomimo trudności charyzmat został zachowany, a po upadku reżimu komunistycznego w 1990 r. inspektoria nadal liczyła 200 współbraci.

Po “aksamitnej rewolucji” i przemian demokratycznych, znów życie zakonne mogło być praktykowane bez przeszkód. Salezjanie mogli wyjść z ukrycia. Rozpoczęła się długa droga transformacji: wznowiono kontakty z Domem Generalnym Salezjanów i podjęto pierwsze próby ponownego tworzenia wspólnot. Salezjanie, którzy przez dziesięciolecia mieszkali we własnych mieszkaniach lub w domach parafialnych, stopniowo powracali do wspólnego życia. Niektóre domy zostały również zwrócone inspektorii, ale nie nadawały się do życia wspólnotowego: przez 40 lat były używane jako biura, szkoły, koszary, teatry…

Salezjanie w tym czasie nie mieli funduszy, doświadczenia, znajomości języków obcych, dostępu do literatury salezjańskiej. Ale byli entuzjastycznie nastawieni i mieli wiele powołań. W 1990 r. rozpoczął się pierwszy oficjalny nowicjat, a w 1992 r. było już 21 nowicjuszy.

Początkowo cała formacja początkowa czeskich kleryków odbywała się w ich własnej inspektorii lub na Słowacji, a nowicjat, w szczególności od 1990 do 2004 r. odbywał się w Czechach, zaś od 2004 do 2024 r. na Słowacji. Ponadto kandydaci do kapłaństwa początkowo studiowali na Wydziale Teologicznym wraz z innymi seminarzystami zakonnymi i diecezjalnymi w Pradze, ale od 1994 r. mogli już studiować na nowym Wydziale Teologicznym w Czeskich Budziejowicach, prowadzonym przez salezjanów, mogąc również mieszkać w salezjańskiej wspólnocie formacyjnej.

Salezjanie otworzyli również nowe placówki i otworzyli Instytut “JABOK” (Instytut Pedagogiki, Pracy Socjalnej i Teologii) i założyli wydawnictwo “PORTÁL”. W 1994 r. ówczesny przełożony generalny, ks. Egidio Viganò, powierzył CEP placówkę misyjną w Bułgarii.

Czas od 2012 r. to okres dojrzewania inspektorii. Życie wspólnotowe jest bardziej skonsolidowane, dzieła rozwijają się, zwiększają swój zasięg. Salezjanie są w pełni sił, rośnie liczba świeckich zaangażowanych w różne dzieła. Parafie, które nie przynależą do dzieła salezjańskiego, są przekazywane diecezjom, a w tym procesie niektórzy salezjanie również przenoszą się do diecezji. Ewoluuje także formacja początkowa: od tego roku cała formacja początkowa, z wyjątkiem asystencji, odbywa się za granicą.

W 2019 r. powstała również nowa wspólnota w Kromieryżu, której misją jest prowadzenie internatu przy Ośrodku Kształcenia Zawodowego należącym do diecezji, jednak jej członkowie są zatrudnieni nie tylko w internacie, ale także w szkole.

Dzisiaj nie brakuje wyzwań, z którymi muszą się zmierzyć salezjanie z CEP. Prawie wszyscy synowie Księdza Bosko, którym powierzono kierowanie ośrodkami młodzieżowymi, zostali niedawno zastąpieni przez osoby świeckie. Nie brakuje także trudnych spraw związanych z administracją i ekonomią. Również pandemia zrobiła swoje, a poza tym trzeba było się zmierzyć z kwestią nadużyć przez niektórych zakonników, a blisko granicy wojna na Ukrainie z napływem uchodźców. Do tego dochodzi brak nowych powołań, starzenie się osób konsekrowanych. Wszystko to są realia, z którymi inspektoria CEP ma do czynienia... Ale jednocześnie na nowo pokłada zaufanie w Opatrzności i z nieustanną gorliwością apostolską poszukuje nowych sposobów dotarcia do ludzi młodych w tych nowych sytuacjach.  

Obecny stan liczbowy CEP:

-         15 wspólnot

-         107 salezjanów (92 kapłanów + 10 koadiutorów + 3 diakonów + 2 studentów); średnia wieku to 60 lat.

Dzieła:

-         7 złożonych placówek (ośrodek młodzieżowy, parafia, ośrodek społeczny);

-         5 parafii;

-         Ośrodek “Jabok” - Instytut Pedagogiki, Pracy Społecznej i Teologii;

-         Prenowicjat/wspólnota powołaniowa;

-         Internat;

-         Placówka misyjna w Bułgarii; 

-         Stowarzyszenie “SADBA”, przygotowanie i towarzyszenie w ramach międzynarodowego wolontariatu młodzieżowego;

-         Salezjańskie wydawnictwo “PORTÁL”;

-         Ośrodek pomocy dla ludzi młodych z rodzinnych domów dziecka;

-         Dom “Ignác Stuchlý” z kursami dotyczącymi relacji, wartości i przyszłości dla szkół średnich i wyższych. 

W ramach posłannictwa salezjańskiego udzielają się również różne grupy Rodziny Salezjańskiej:

-         Córki Maryi Wspomożycielki (CMW), z którymi prowadzi się ścisłą współpracę, co dotyczy zwłaszcza 4 placówek; 

-         Salezjanie Współpracownicy, którzy działają w ramach 30 grup lokalnych i liczą ogółem 702 członków, którym towarzyszy 22 salezjanów; 

-         Ochotniczki Księdza Bosko, działające w ścisłym kontakcie z salezjanami, z których trzech to ich opiekunowie;

-         Cztery grupy lokalne Stowarzyszenia Maryi Wspomożycielki;

-         Bractwo Kontemplacyjne Maryi z Nazaretu.

InfoANS

ANS - “Agencja iNfo Salezjańska” - jest periodykiem wielotygodniowym telematycznym, organem komunikacji Zgromadzenia Salezjańskiego, zapisanym w Rejestrze Trybunału Rzymskiego pod nr 153/2007.

Ta witryna używa plików cookies także osób trzecich w celu zwiększenia pozytywnego doświadczenia użytkownika (user experience) i w celach statystycznych. Przewijając stronę lub klikając na któryś z jej elementów, wyrażasz zgodę na korzystanie z plików cookies. Chcąc uzyskać więcej informacji w tym względzie lub odmówić zgody, kliknij polecenie „Więcej informacji”.