Wychowanie stanowi jedno z głównych zobowiązań Kościoła katolickiego, które wyraża się nie tylko w działaniu katechetycznym, bardziej bezpośrednio związanym z kształtowaniem osobistej wiary, ale także w różnych formach edukacji formalnej promowanej przez szkoły i uniwersytety katolickie, w duszpasterstwie szkolnym i w szkolnym nauczaniu religii. Ponadto edukacja formalna - od dzieciństwa do uniwersytetu - nigdy nie jest neutralna, właśnie dlatego, że jest szczególną formą edukacji, w której wraz z treściami nieuchronnie przekazywane są osobiste postawy i wartości. Dlatego też program wychowawczy szkoły lub uniwersytetu katolickiego stanowi nieodzowne tło, na którym należy umieścić kulturę, która czerpie inspirację z tej chrześcijańskiej perspektywy.
Magisterium katolickie wypowiadało się na ten temat wielokrotnie w licznych oficjalnych dokumentach i okazjonalnych interwencjach; prawo kanoniczne reguluje także w różny sposób inicjatywy związane z wychowaniem promowane przez Kościół. Wśród tych wszystkich źródeł trudno jest się odnaleźć, chociaż znaczenie wychowania katolickiego jest tutaj szczególne, a w odniesieniu do którego Sobór użył określenia gravissimum momentum (kwestia o ogromnym znaczeniu), a ostatni papieże bili na alarm w jeszcze bardziej dramatyczny sposób, począwszy od sytuacji kryzysowej na polu wychowania, odczuwanej przez Benedykta XVI, do katastroficznej sytuacji, o której mówi papież Franciszek.
W tak znaczącym i wyartykułowanym kontekście publikacja książki, która zbiera w uporządkowanej syntezie magisterialne dokumenty Kościoła powszechnego na temat wychowania, jest zatem pożądana i stosowna. Autorami są ks. Cesare Bissoli, Sergio Cicatelli, ks. Guglielmo Malizia i ks. Carlo Nanni, kompetentni profesorowie Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego.
W poszczególnych rozdziałach przedstawiono misję wychowawczą Kościoła, status szkół katolickich, nauczanie religii, rolę uniwersytetów katolickich (w naukach teologicznych i świeckich) oraz niektóre perspektywy związane z duszpasterstwem szkolnym i akademickim.
Podejście jest zasadniczo instytucjonalne, opiera się wyłącznie na prawie kanonicznym i na różnych źródłach Magisterium katolickiego (dokumenty soborowe i kongregacji watykańskich, wypowiedzi papieży), co czynione jest na horyzoncie, który jest zazwyczaj ogólnoświatowy i nigdy nie odnosi się do konkretnych warunków geograficznych. Wykluczona jest naukowa, kulturowa i polityczna debata na ten temat, ale zaletą tego wyboru metodologicznego jest to, że oferuje on panoramę niekwestionowanych autorytetów, na bazie której można następnie rozwinąć dalsze refleksje i prawidłowo uzasadnione stanowiska. Horyzont czasowy obejmuje okres od Soboru Watykańskiego II do ostatnich wypowiedzi papieża Franciszka, co zapewnia wystarczająco pełny obraz całości, chociaż sam opis jest zasadniczo krótki.
Jak już zostało powiedziane, autorami są czterej profesorowie Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego w Rzymie, o różnych kompetencjach, ale połączeni jedną wspólną perspektywą: ks. Cesare Bissoli, ks. Sergio Cicatelli, ks. Guglielmo Malizia, a także były rektor Carlo Nanni. Śmierć tego ostatniego w 2020 r. tymczasowo wstrzymała wydanie książki, ale przyjaciele i współpracownicy wiernie pragnęli podjąć tę pracę na nowo i doprowadzić do końca, aby zaoferować społeczeństwu praktyczne i aktualne narzędzie pracy.
Treści te mogą być zatem szczególnie przydatne dla wszystkich osób zaangażowanych w edukację formalną, zarówno w Kościele, jak i poza nim: wychowawców, nauczycieli, studentów, duszpasterzy, liderów sektorów, rodziców. Szczególnie adresowane są do 3300 ośrodków salezjańskich na całym świecie, w których pracuje 6900 salezjanów i 52 000 osób świeckich. Dzieje się tak, ponieważ Szkoła Salezjańska jest szkołą ewangelizacyjną, oferując propozycją wcielenia Ewangelii w ośrodkach wychowawczych.
“Ta publikacja ma być pomocą do refleksji, analizy cech charakterystycznych każdego konkretnego ośrodka salezjańskiego i określenia celów zgodnie z jego programem wychowawczo-duszpasterskim. Wymaga ona pogłębionej lektury i dialogu z osobami zaangażowanymi w działania wychowawczo-duszpasterskie” – stwierdza ks. Miguel Angel Garcia, radca generalny ds. duszpasterstwa młodzieży.
Mówi na koniec: “Ewangelizacja jest dla salezjanów konstytutywnym wymiarem misji, a wychowanie jest podstawową mediacją, która ma miejsce szczególnie w środowisku szkolnym. Ewangelizacja proponuje edukacji model humanizmu inspirowany Ewangelią, a edukacja wspiera i towarzyszy procesowi ewangelizacji, otwierając serca dzieci i młodzieży na prawdę, piękno, współczucie i sens życia”.
