Ks. Gildasio podkreśla, że do komunikacji w dzisiejszych czasach, w świecie cyfrowym i społeczeństwie wielkich zmian społecznych i kulturowych, niezbędne są relacje międzyludzkie, przyjęcie osoby i zrozumienie jej kultury i miejsca egzystencjalnego. Stwierdza również, że św. Franciszek jest aktualnym odniesieniem, gdy chodzi o poczucie jedności w różnorodności i zdolności do konfrontacji z różnymi ideami bez utraty poczucia przynależności, wierności wobec Kościoła oraz znaczenia etyki, która stawia w centrum osobę i wspólnotę oraz promuje solidarność i pokój.
Zapraszamy was, drodzy czytelnicy, do przeczytania w całości tego wywiadu z radcą generalnym ds. komunikacji społecznej, ks. Gildasio Mendesem.
Na początku, Księże Gildasio, chcielibyśmy się dowiedzieć, dlaczego św. Franciszek Salezy postrzegany jest jako wielki człowiek przekazu?
Św. Franciszek Salezy jest przede wszystkim przekazicielem miłującego serca Boga. We wszystkim, co robił i pisał, podkreśla, że Bóg jest miłością, że porozumiewanie się to dotykanie serca osoby ludzkiej i tworzenie relacji opartych na zaufaniu.
Czy możemy też powiedzieć, że ten wielki święty przemawia do nas dzisiaj? Jaki przykład możemy podać w tym względzie, gdy chodzi o komunikację społeczną?
Święty Franciszek był nowatorskim pisarzem. Umiał porozumiewać się z wielką wewnętrzną wolnością, prostotą, bez lęku w relacjach z drugim człowiekiem, nie obawiając się koniecznej konfrontacji. Ponieważ potrafił zrozumieć ludzką i duchową dynamikę ludzi, stanowi punkt odniesienia dla wszystkich pokoleń. Jednym z przykładów są jego dzieła. Jego główne dzieła to Wprowadzenie do życia pobożnego (Filotea), pierwsze dzieło duszpasterskie, szeroko rozpowszechnione i przetłumaczone na wiele języków, oraz Traktat o miłości Bożej, jeden z najbardziej znaczących tekstów w literaturze chrześcijańskiej i duchowości Kościoła.
Kiedy mówimy o jego dziełach, można zrozumieć siłę przekazu. Co zatem, zdaniem Księdza, możemy powiedzieć odnośnie do tej jego cechy, którą spotykamy w wielu opublikowanych przez niego dziełach?
Wiedział, jak mówić do serca, bo porozumiewał się, wychodząc od serca. Wiedział, że relacja międzyludzka oparta na miłości i zaufaniu pomaga człowiekowi otworzyć się, poznać siebie, kochać i być kochanym. Czytając jego Listy, w przyjaznym i afektywnym tonie, dostrzegamy prawdziwe skarby duchowego towarzyszenia i życia modlitewnego. Jego homilie i kazania, w prostym, głębokim i intymnym stylu, są do dziś duchowym testamentem dla wszystkich pokoleń.
Wiemy też, że św. Franciszek Salezy był wielkim autorem, a w bardzo konkretny sposób współpracował także w trudnym dla ówczesnego Kościoła momencie historii. Co możemy powiedzieć na ten temat?
Św. Franciszek był człowiekiem jedności i komunii w Kościele. Franciszek nie bał się szczerej konfrontacji koniecznej do ewangelizacji w kontekście sprzeciwu i kontrowersji. W różnorodności kulturowej i wielkich przemianach społecznych swoich czasów posiadał oryginalną wizję ewangelizacji i bycia chrześcijaninem, zawsze wiernym Ewangelii i Kościołowi. Jest przykładem tego, jak żyć jednością w różnorodności społecznej i kulturowej.
Jako człowiek przekazu, ale także jako biskup i ojciec duchowy, czym wyróżnia się w swoim działaniu?
Franciszek mądrze radzi sobie z procesami i decyzjami dotyczącymi komunikacji instytucjonalnej, zwłaszcza jako biskup, pisząc listy, dokumenty, różne teksty, broniąc nauki Kościoła w obliczu konfliktu teologicznego i eklezjalnego, w konfrontacji z kalwińskimi przeciwnikami, w trudnych decyzjach, które musi podejmować jako biskup.
A żeby nauczyć się więcej od św. Franciszka Salezego, jakie aspekty podkreśliłby Ksiądz w jego sposobie komunikowania się?
Jest ich wiele, ale chciałbym wymienić kilka, które przemawiają do nas dzisiaj, bo komunikacja to przede wszystkim otwartość na drugiego człowieka, umiejętność odkrywania istoty osoby ludzkiej, umiejętność tworzenia relacji międzyludzkich i zaufania.
Jednym z aspektów jest jego umiejętność dialogu z kulturą i społeczeństwem jego epoki, która była głęboko protestancka, co czynił z ludzką mądrością, otwartością na dialog, duchem ewangelicznym i zdecydowaną wiernością Kościołowi; a dodałbym jeszcze, że komunikowanie jest darem i zobowiązaniem, budowaniem na poziomie ludzkim, duchowym i kulturowym. Studium to także modlitwa.
Św. Franciszek także uczy nas, że porozumiewać się to tworzyć relację interpersonalną. Franciszek ma do czynienia z ogromną i wieloraką siecią osób, z którymi nawiązuje relacje i którym towarzyszy, wyraża się poprzez dialog i przejawia wielką otwartość na zrozumienie osoby, wychodząc od jej rzeczywistości, jest otwarty na to, co inne, nie tracąc przy tym pogody ducha i działając z ufnością i miłością.
W tym miejscu należy podkreślić, że komunikacja jest w służbie dobroczynności. Dla św. Franciszka Salezego kochać bliźniego z miłością oznacza kochać Boga w człowieku i człowieka w Bogu, to świadomość wielkiej odpowiedzialności duszpasterskiej i kościelnej, teologicznej i duchowej. Komunikacja to także dialog międzyreligijny, z bogactwem artystycznym i dziedzictwem kulturowym lokalnych mieszkańców.
Wreszcie komunikacja to stawianie w centrum osoby i jej wspólnoty, respektowanie rytmu jej kultury, promocji ludzkiej oraz etyki osobistej i społecznej.
Dziękuję za ubogacenie nas takimi konkretnymi przykładami, Księże Gildasio. I na koniec, w tym dniu dedykowanym dziennikarzom i pracownikom komunikacji społecznej, pytanie o aspekt "salezjańskiego" sposobu komunikowania, jaki możemy dzisiaj wprowadzić w życie?
Ksiądz Bosko mawiał, że "wychowanie jest sprawą serca". Możemy dziś powiedzieć, że komunikacja jest sprawą serca. Tego uczył nas św. Franciszek Salezy i nasz ojciec Ksiądz Bosko. Porozumiewać się z sercem oznacza otworzyć drogę, która pozwoli odnaleźć osobę w jej całości, odbyć wspólną podróż, budować zaufanie, aby zachęcić młodych ludzi do otwarcia się na Boga, do wzrastania jako istota ludzka, kochana przez Boga, gotowa służyć innym, ponieważ kocha i jest kochana.
