Konferencja ta była wynikiem długiego procesu przygotowawczego, zainicjowanego przez „SOS Children’s Villages International” i „Don Bosco International” w listopadzie 2021 r. na prośbę zespołu prezydencji francuskiej. Dzięki temu partnerstwu organizacje społeczeństwa obywatelskiego miały zapewnione odpowiednie środki ochrony, a sam udział dzieci nie był fasadowy, ale realny.
W tym kontekscie 15 dzieci z 8 krajów europejskich (Bułgarii, Finlandii, Francji, Niemiec, Włoch, Malty, Rumunii, Hiszpanii) było aktywnie zaangażowanych na kilka tygodni przed Konferencją, co odbywało się z pomocą niektórych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które podobnie jak „DBI” i „SOS- CVI” są członkami Sojuszu Unii Europejskiej na rzecz Inwestowania w Dzieci. Ta delegacja dzieci została utworzona z uwzględnieniem zasad zróżnicowania i komplementarności pod względem wieku, płci, narodowości i sytuacji społecznej. Wiązało się to z tym, że organizatorzy konferencji poprosili „DBI” i „SOS-CVI” o przedstawienie szerokiego zakresu sytuacji społecznych, w tym tych wyraźnie wymienionych w zaleceniu Rady ustanawiającym „Europejską Gwarancję na rzecz Dzieci”.
Celem tego zalecenia jest zapobieganie i zwalczanie wykluczenia społecznego poprzez zapewnienie dostępu dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji do szeregu kluczowych usług, a tym samym pomoc w ochronie praw dziecka, zwalczanie ubóstwa dzieci i promowanie równych szans. Zaleca się państwom członkowskim UE zapewnienie skutecznego i bezpłatnego dostępu do: wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem; edukacji i zajęć szkolnych; co najmniej jednego zdrowego posiłku każdego dnia w szkole; opieki zdrowotnej. W zaleceniu sugeruje się również, aby państwa członkowskie zapewniały potrzebującym dzieciom skuteczny dostęp do zdrowego żywienia i odpowiednich warunków mieszkaniowych.
W tym kontekście wszystkim państwom członkowskim UE zaleca się również odpowiednią identyfikację potrzebujących dzieci oraz, w ramach tej grupy, uwzględnienie, jeśli zachodzi taka potrzeba, przy opracowywaniu programu dotyczącego zintegrowanych środków krajowych, konkretnych niedogodności doświadczanych w szczególności przez: a) dzieci bez stałego miejsca zamieszkania lub z poważnymi problemami mieszkaniowymi; b) dzieci niepełnosprawne; (c) dzieci z problemami dotyczącymi zdrowia psychicznego; d) dzieci ze środowisk migracyjnych lub mniejszościowych grup etnicznych, w szczególności Romów; e) dzieci objęte opieką zastępczą, zwłaszcza opieką instytucjonalną; (f) dzieci znajdujących się w niepewnych sytuacjach rodzinnych.
Salezjańskie organizacje partnerskie, współpracujące z „DBI”, wysłały na to spotkanie Basmę, Domenico i Michaelę, którzy wnieśli swój wkład zarówno pod względem artystycznym, jak i przedstawili swój punkt widzenia odnośnie do „Europejskiej Gwarancji dla Dzieci” w kontekście ich życia oraz życia ich rodzin i lokalnych społeczności. Tej trójce dzieci towarzyszyli w czasie tej konferencji: Marta, wychowawczyni z “Juan Sonador” w León („Plataformas Sociales Salesianas”, Hiszpania), Patrizia, wychowawczynię Wspólnoty “16 agosto” w Bari („Salesiani per il Sociale”, Włochy) i ks. Antoine Farrugia, salezjanin z “Senglea” na Malcie, który jest również jednym z ekspertów „DBI” ds. ubóstwa i integracji społecznej, a który od początku aktywnie uczestniczył w przygotowaniu tej konferencji.
„DBI” i „SOS-CVI” przygotowały również zestaw odpowiednich pomocy, aby zapewnić dzieciom i ich opiekunom lepsze zrozumienie zakresu i celów „Europejskiej Gwarancji dla Dzieci”, a także ocenę i punkt widzenia organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Unii Europejskiej odnośnie do tej konkretnej polityki . Pierwsze spotkanie online było dedykowane wyłącznie opiekunom, natomiast potem zorganizowano dwa różne spotkania online z aktywnym udziałem dzieci. Aby te czuły się swobodnie podczas wirtualnego spotkania, postarano się również o odpowiednią interaktywną dynamikę językową. Pomiędzy pierwszym a drugim spotkaniem on-line zadano dzieciom i ich opiekunom pracę domową, która dotyczyła tego, co miały zamiar przedstawić ministrom: ich wkładu artystycznego, a także prezentacji, którą chciałyby się z nimi podzielić, oraz ewentualnych pytań, które chciałyby zadać. Ostateczna ocena online przewidziana jest kilka dni po konferencji.
Jako podmiotom świadomym własnego życia, dzieciom i młodzieży można towarzyszyć we wszystkich ważnych dla nich sprawach, takich jak te objęte „Europejską Gwarancją na rzecz Dzieci”. Uczestnictwo w działaniach advocacy (rzeczniczych), takich jak ta inicjatywa, przynosi korzyści na wielu poziomach: korzyści dla poszczególnych uczestników, w sposób bezpośredni lub poprzez najlepsze polityki i praktyki; świadczenia dla ich rodzin i społeczności lokalnych, które się nimi opiekują i wspierają, oraz korzyści dla społeczeństwa w ogóle, poprzez ewolucję i troskę o postawy, które prowadzą do postępujących zmian społecznych.
Poprzez advocacy (rzecznictwo) dzieci i młodzież mogą dokonać ulepszeń w planowaniu i wdrażaniu programów, prowadząc do programów i praktyk, które lepiej odpowiadają ich potrzebom i kontekstowi lokalnemu. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci i młodzieży przebywających w alternatywnych warunkach opieki, w których jakość życia i przyszłe możliwości mają bezpośredni wpływ na usługi związane z opieką, zakończeniem okresu jej trwania i czasu po niej. Ponadto działalność advocacy często odgrywa ważną rolę w opracowywaniu konkretnej polityki, zmieniając ogólny kierunek działań danej agencji, organizacji i władz, aby lepiej odpowiedzieć na potrzeby, czyniąc to z poszanowaniem praw dzieci i młodzieży.
Wreszcie rzecznictwo (advocacy) sprawia, że organizacje i władze są bardziej odpowiedzialne wobec tych, którym służą, wywierając presję na decydentów, naciskając, aby ci ulepszyli mechanizmy pozwalające dojść do głosu dzieciom w społeczeństwie (lub stworzyli te mechanizmy, jeśli takie nie istnieją). W tych trudnych czasach, w których dzieci uciekają nawet przed wojną w krajach europejskich, salezjanie wierzą, że to pozytywne i konstruktywne doświadczenie zaowocuje dalszym owocnym procesem partycypacyjnym, co będzie zachodzić z korzyścią dla dzieci, ich rodzin i wspólnot, jak również dla całego społeczeństwa w Europie i poza nią.
Renato Cursi,
Don Bosco International Executive Secretary
