W czasie III Kongresu Argentyńskiego Oddziału Stowarzyszenia Językoznawstwa i Filologii Ameryki Łacińskiej (Alfal) obie panie przedstawiły analizę dokumentacji dotyczącej języka selk`nam, jaką sporządziła siostra Gutiérrez – łącznie ze słownikiem, który uporządkowała alfabetycznie, zawierającym około tysiąc haseł – podkreślając znaczenie tego rejestru, gdy chodzi o znajomość języka kobiet w tym okresie.
W kulturze zdominowanej przez mężczyzn, gdzie rola kobiety sprowadzała się do posługi domowej, tego rodzaju dokumenty przedstawiają prawdziwe bogactwo; salezjanka, poprzez swoją pracę, umiała połączyć kulturę z rzeczywistością, naukę z życiem codziennym. “Dokumentacja siostry Gutiérrez jest owocem szczególnej intuicji, jako że miała do dyspozycji niewiele narzędzi metalingwistycznych, opierając się na pojęciach, które wskazywały wpływ fonetyki języka hiszpańskiego. Jednak na tej “ziemi zdominowanej przez mężczyzn” siostra Gutiérrez zdołała opracować rejestr, który różni się od podobnych, które sporządzili współcześni jej salezjanie mężczyźni” – stwierdza dr Nicoletti. Istotnie, na taką konkluzję pozwala porównanie z innymi rejestrami, jakie zostały sporządzone w tych samych latach, dotyczyły tego samego języka, a które sporządzili salezjanie kapłani: Giovanni Zenone, Fortunato Griffa i Giuseppe Beauvoir.
W swoim studium badaczki opisują kontekst, w którym został zredagowany rejestr, czyniąc to na bazie źrodeł tamtych czasów i w świetle nowej wizji historiograficznej dotyczącej płci.
W języku selk'nam płeć stanowi kategorię bardzo ważną. Nicoletti i Malvestitti potwierdzają hipotezę, według której siostra Gutiérrez zaobserwowała różne warianty związanę z płcią w ustnych opowiadaniach swoich interlokutorek. “To nie dzieje się jedynie w znaczeniu społeczno-lingwistycznym (różnorodność językowa typowa dla płci – przyp red.); chociaż znaki gramatyczne są tutaj obowiązkowe, do głosu dochodzi morfologia, która w innych rejestrach tamtych czasów była pod wpływem zwrotów, którymi posługiwali się w języku mówionym mężczyźni” – wyjaśnia dr Malvestitti.
Według dr Nicoletti, “to zainteresowanie lingwistyczne, jakie prezentuje siostra Gutiérrez, jest, jak się zdaje, czymś nadzwyczajnym”.
Wkład owej córki Maryi Wspomożycielki jako kompilatorki, był już uwypuklony przez Antonio Tonellego w jego książce pt. Grammatica e glossario della lingua degli Ona-Selknám della Terra del Fuoco, wydanej w 1926 roku, w której po raz pierwszy jest mowa o słowniku Quaderno de palabras onas (Zeszyt słów Onas).
Źródło: El Ciudadano Web
