Antonio María Javierre Ortás urodził się 21 lutego 1921 r. w Siétamo, w hiszpańskiej Aragonii. Po ukończeniu szkoły podstawowej i średniej w Huesca, Saragossie i Barcelonie, w 1939 r. wstąpił do nowicjatu salezjańskiego w Gironie, a 11 września 1940 r. złożył pierwsze śluby w Towarzystwie Salezjańskim św. Jana Bosko. Odbył studia filozoficzne w Gironie, Barcelonie i Salamance, pedagogiczne w Gironie i Santander oraz teologiczne w Salamance, Rzymie i Leuven. Śluby wieczyste złożył 6 stycznia 1946 r. w Salamance, a święcenia kapłańskie przyjął 24 kwietnia 1949 r. w tym samym mieście.
Chciał, idąc za przykładem Księdza Bosko, przeżywać swoje powołanie salezjańskie w bezpośrednim kontakcie z młodzieżą na terenach misyjnych, ale Opatrzność wezwała go do innych zadań. Był więc apostołem w środowisku uniwersyteckim i w kręgach Kurii Rzymskiej. Nigdy jednak nie przegapił okazji do prowadzenia intensywnej działalności duchowej, co dotyczyło zasadniczo sfery teologicznej, ale działał również na szerokim polu kultury, prowadząc spotkania dla różnych grup profesorów i zakonników; pełnił także funkcję kapelana studentów uniwersytetu.
Po uzyskaniu doktoratu z teologii, w latach 1951-1976 był profesorem teologii fundamentalnej w Papieskim Ateneum Salezjańskim w Turynie.
Został powołany jako ekspert Episkopatu Hiszpanii do prac Ekumenicznego Soboru Watykańskiego II. Jako konsultant Sekretariatu ds. Zjednoczenia Chrześcijan, przez trzy lata był członkiem Komisji “Wiara i Konstytucja” w ramach Ekumenicznej Rady Kościołów. W różnym charakterze uczestniczył w trzech światowych konferencjach tej Rady, które odbyły się w New Delhi, Upsali i Nairobi. Ponadto brał udział w wielu konferencjach komisji “Wiara i Konstytucja” oraz “Kościół i Społeczeństwo”, które odbyły się w Genewie. I wreszcie, zabierał głos na spotkaniach Komitetu Centralnego Ekumenicznej Rady Kościołów w Paryżu, Genewie, Utrechcie i Heraclionie.
Pełnił również funkcję dziekana Wydziału Teologicznego Ateneum Salezjańskiego w latach 1959-1971 i rektora w latach 1971-1974. To właśnie w latach jego rektoratu Papieskie Ateneum Salezjańskie (PAS) zostało podniesione do rangi Papieskiego Uniwersytetu Salezjańskiego (UPS) z siedzibą w Rzymie.
Jego działalność akademicka była szczególnie intensywna w tych latach; wiele lat poświęcił studium i nauczaniu teologii dogmatycznej i seminarium ekumenicznemu. Był również wielokrotnie zapraszany na różne uniwersytety w Rzymie i innych miastach. Ponadto był twórcą, założycielem i sekretarzem generalnym “Sympozjów” Teologii Fundamentalnej w Leuven i Gazzadzie.
20 maja 1976 r. został mianowany przez papieża Pawła VI sekretarzem Kongregacji Edukacji Katolickiej i tytularnym arcybiskupem Mety, a 29 czerwca tego samego roku został konsekrowany na arcybiskupa, a wśród jego konsekratorów był również abp Rosalio José Castillo Lara, który kilka lat później również został kardynałem.
Jego salezjańskość przejawiała się również w wyborze jego herbu biskupiego, przedstawiającego Sen Księdza Bosko o Dwóch Kolumnch. Istotnie, wielka miłość do Maryi Wspomożycielki i Jezusa w Eucharystii zawsze przejawiała się w jego pismach i działaniach (“Wszystko jest przyciągane przez ten środek ciężkości” - napisał w jednym z listów do papieża Jana Pawła II).
W Kurii Rzymskiej służył swoją wiedzą i doświadczeniem licznym dykasteriom. Prowadził intensywną działalność teologiczną i apostolską, udzielając się na obszarze kultury, zwłaszcza prowadząc grupy profesorów i zakonników zaangażowanych w dziedzinie edukacji oraz, jako kapelan studentów uniwersytetów.
Został mianowany kardynałem przez papieża Jana Pawła II 28 czerwca 1988 r., a ze względu na jego zakonne pochodzenie został mu przydzielony jako kościół tytularny w Rzymie kościół Santa Maria Liberatrice a Monte Testaccio, powierzony opiece duszpasterskiej salezjanów.
1 lipca 1988 r. został mianowany archiwistą Tajnych Archiwów Watykańskich i bibliotekarzem Biblioteki Watykańskiej. Stanowiska te piastował do 24 stycznia 1992 r., kiedy to został mianowany prefektem Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Pełnił tę posługę do 21 czerwca 1996 r., a następnie “cicho” się wycofał, aby poświęcić się służbie, której, jak to stwierdził Benedykt XVI, nigdy nie wolno porzucić, tj. modlitwie.
Chory i wyczerpany, zmarł na atak serca o świcie 1 lutego 2007 r., kilka godzin po odprawieniu uroczystej Mszy św. ku czci św. Jana Bosko. Po pogrzebie, któremu przewodniczył Ojciec Święty w Bazylice św. Piotra, został pochowany w katakumbach św. Kaliksta.
