W tradycji salezjańskiej maj zawsze miał konotacje maryjne. Ksiądz Bosko był człowiekiem praktycznym, który potrafił dostosować się do stawianych mu wymagań. Przekonany, że jego egzystencją kieruje Bóg, był gotów wprowadzać zmiany, gdy tego wymagały dane okoliczności, nie cofając się w obliczu trudności ani nie wyrzekając się swoich najgłębszych przekonań, co dotyczyło jego działań duszpasterskich i wychowawczych.
Janek Bosko nauczył się nabożeństwa do Maryi od pokornych ludzi z Morialdo i Capriglio, miejsca urodzenia swojej matki, mamy Małgorzaty. Tam czczono Matkę Bożą Różańcową i Matkę Bożą Bolesną. W Castelnuovo d'Asti, w kościele parafialnym, w którym został ochrzczony i przyjął I Komunię Świętą, “Madonna del Castello” była najbardziej znana, podczas gdy w katedrze w Chieri najczęściej odwiedzanym ołtarzem był ołtarz Matki Bożej Łaskawej, przed którą Ksiądz Bosko odprawił nowennę, która zakończyła się jego decyzją o zostaniu kapłanem.
On sam wspomina w swoich “Wspomnieniach o Oratorium”, że jego matka skierowała do niego te pamiętne słowa: “Kiedy urodziłeś się, poświęciłam cię Matce Boskiej, a kiedy zacząłeś naukę, poleciłam ci zawsze kochach naszą Matkę. Teraz polecam ci, byś oddał Jej się cały. Kochaj tych kolegów, którzy Ją kochają. A jeśli zostaniesz księdzem, rozkrzewiaj wokół siebie miłość do Niej”.
Maryja była zawsze obecna w życiu Księdza Bosko. Od samego początku, pisząc biografię kleryka Alojzego Comollo w 1844 r., a także w “Młodzieńcu zaopatrzonym”, napisanym w 1847 r., zalecał nabożeństwo do Matki Bożej, poprzez odmawianie różańca, trzech “Zdrowaś Maryjo” i inne praktyki, które były jednymi z najbardziej popularnych w jego czasach.
Kiedy Ksiądz Bosko, idąc za radą papieża Piusa IX, zaczął pisać “Wspomnienia Oratorium św. Franciszka Salezego” w latach 1873-1876, wyraźnie zauważył, że to Bóg prowadził go przez całe życie. Stwierdza to bez wahania już na samym początku: “Do czego mogą posłużyć te strony? Do wyciągnięcia nauki z przeszłości, aby łatwiej pokonywać bieżące trudności. Pomogą nam zrozumieć, jak sam Bóg prowadził nas w każdej chwili”.
Ksiądz Bosko wykazał, w jak wielkim stopniu uprzywilejowanym narzędziem Bożej pomocy była Maryja, Matka dostojnego Mężczyzny, który obiecał mu w śnie, jaki miał w 9. roku życia: “Ja dam ci Mistrzynię. Pod Jej przewodnictwem nabywa się mądrości, ale bez Niej nawet najbardziej wykształcony staje się biednym prostakiem. [...] Położyła swą rękę na mojej głowie i powiedziała mi: ‘Zrozumiesz wszystko we właściwym czasie’”.
Prawdopodobnie nie jest przypadkiem, że we “Wspomnieniach” Ksiądz Bosko wskazał jako datę swojego urodzenia “dzień Wniebowzięcia NMP”, 15 sierpnia 1815 r., a nie 16 sierpnia, jak zapisano w rejestrze chrztów. W tych samych “Wspomnieniach” wskazuje inne daty, które łączą się z kontekstem maryjnym: spotkanie z ks. Calosso “w drugą niedzielę października, kiedy mieszkańcy Morialdo świętowali Macierzyństwo Najświętszej Maryi Panny” (1827); rozmowę z Bartłomiejem Garellim “w uroczystym dniu Niepokalanego Poczęcia” (1841); początki Oratorium “w święto Ofiarowanie Pańskiego” i “w święto Zwiastowania” (1842); przeprowadzka do nowego Oratorium “w trzecią niedzielę października, poświęconą Macierzyństwu Maryi” (1844) i wreszcie radosne “wejście do Domu Pinardiego w Niedzielę Wielkanocną” (1846).
Pod koniec swojego życia, 16 maja 1887 r., aby zwieńczyć wyczerpujące dzieło budowy kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzymie, zlecone mu przez papieża Leona XIII, dzień po jego konsekracji, Ksiądz Bosko odprawił Mszę św. przy ołtarzu Maryi Wspomożycielki. Tłumacząc wzruszenie, które odczuwał i które spowodowało, że kilkakrotnie przerywał celebrację, dokonał syntezy doświadczenia powołaniowego całego swojego życia, wypowiadając to proste zdanie: “Ona uczyniła to wszystko”.
Obecność Maryi Niepokalanej towarzyszyła Księdzu Bosko w czasie jego pierwszych lat w seminarium w Chieri (1835) i podczas święceń kapłańskich (1841); od poświęcenia ołtarza w małym kościele św. Franciszka Salezego (1852) do umieszczenia olbrzymiej figury Niepokalanej na kopule dużego kościoła poświęconego Maryi Wspomożycielce (1867).
W dziele Księdza Bosko Maryja Wspomożycielka pojawiła się później, w 1862 roku, kiedy wieść o objawieniach Matki Bożej w Spoleto, wówczas należącego do państwa papieskiego, rządzonego przez Piusa IX, rozeszła się po całych Włoszech.
We “Wspomnieniach Oratorium” Ksiądz Bosko nie wspomniał o Maryi Wspomożycielce, ponieważ to, co zostało w nich opowiedziane, dotyczyło tego, co działo się do 1854 roku. Kiedy dwadzieścia lat później je napisał, ukończył już budowę sanktuarium Maryi Wspomożycielki w Turynie (1868), powołał do życia Stowarzyszenie Czcicieli Maryi Wspomożycielki (1869), założył Instytut Córek Maryi Wspomożycielki (1872) i opublikował kilka broszur na temat cudów przypisywanych wstawiennictwu Maryi Wspomożycielki.
Nie ma wątpliwości, że w życiu Księdza Bosko i jego misji wychowawczej Maryja była stale obecna. Nawet jeśli niektóre z jego przedsięwzięć były uwarunkowane kulturą jego czasów, oczywiste jest, że dla niego nabożeństwo do Maryi bazowało na Bożym Macierzyństwie, prowadziło do przykładnego życia i zapewniało nieustanną ochronę Kościołowi. Dowodzi tego zarówno doświadczenie Księdza Bosko, jak i samo “błogosławieństwo Maryi Wspomożycielki”, które praktykował do końca swoich dni.
Wierność Księdzu Bosko wymaga, aby pobożność maryjna nie została zredukowana do zwykłego folkloru. Takie było również przekonanie pierwszych salezjanów i córek Maryi Wspomożycielki wysłanych jako misjonarze do Argentyny, czego potwierdzeniem są dziś 73 kościoły pod wezwaniem Maryi Wspomożycielki – 40 kościołów parafialnych i 33 innych, nie licząc wielu kaplic szkolnych – znajdujących się w tym kraju.
Ks. Juan Picca SDB
