Ks. Francesco Motto SDB
Pytanie to zostało postawione 38 prelegentom Międzynarodowego Sympozjum na temat “Percepcja osoby Księdza Bosko na zewnątrz dzieła salezjańskiego od 1879 do 1965 roku”, które odbyło się w Turynie w dniach 28 października – 1 listopada 2015 na zakończenie obchodów Dwusetlecia urodzin Księdza Bosko, a którego organizatorem było Stwowarzyszenie Miłośników Historii Salezjańskiej (ACSSA).
Odpowiedź jest złożona, jako że każda z epok odczytuje fakty historii we własnej optyce, odpowiadając na swoje pytania. Tak również było w przypadku Księdza Bosko, który został zinterpretowany według sytuacji poszczególnych krajów.
I by podać tu niektóre przykłady, w obliczu “kwestii społecznej”, która dotyczyła połowy Europy na przełomie wieku, przez środowisko katolickie był postrzegany jako pionier chrześcijańskiej działalności społecznej. W Indiach “świecka” teologia ludowa Księdza Bosko została przyjęta w niektórych środowiskach wychowawczych plemion północno-wschodniego, a także południowego obszaru tego kraju. Katolickie Filipiny nadawały jego imię szkołom, klubom, klinikom. Buddystyczna Tajlandia w niektórych szkołach wprowadziła jego system wychowawczy.
W laickiej Francji, gdzie przyjęte ustawy wrogie Kościołowi i zgromadzeniom zakonnym, Ksiądz Bosko był czczony i podziwiany przez środowiska ludowe, które widziały w nim nowego świętego Wincentego a Paulo, nowego św. Franciszka Salezego, nowego świętego proboszcza z Ars.
W Brazylii dyskutowano nad umiejscowieniem stolicy federalnej i były w tym względzie różne opinie, ale ostatecznie wybrano jako najlepszy obszar Brasilii, którą “wyśnił” 70 lat wcześniej Ksiądz Bosko. W Słowenii i salezjanie musieli się wiele natrudzić, aby w końcu zrozumiano, że dzieło bardzo cenionego Księdza Bosko nie było przeważnie reedukacyjne, ale prewencyjne.
Osoba Księdza Bosko do połowy ubiegłego wieku prawie wszędzie była postrzegana w kontekście ludowym. Był świętym bardzo kochanym i bardzo sympatycznym. Był odbierany jako bardzo blilski ludowi, rodzinom, wspólnotom lokalnym, wchodząc w kontekst kulturalny, religijny, społeczny, edukacyjny, misyjny pierwszej połowy XX wieku. Później to postrzeganie zostało zmodyfikowane w historiografii następnych dziesięcioleci, jakkolwiek był nadał odbierany jako wychowawca o ludzkim, miłym obliczu. Chociaż był świętym włoskim, odgrywał znaczącą rolę w wymiarze międzynarodowym.
