ks. Jean-Marie Petitclerc SDB
Często słyszałem, jak mówiono: “Być bratem w moim sąsiedztwie, dobrze. Ale być bratem tych ludzi młodych, którzy żyją na peryferiach znajdujących się w drugiej części miasta, to nie dla mnie!”. No dobrze, braterstwo to jedna z trzech kluczowych wartości republikańskich. Gdy się usunie bratertwo, wolność może przekształcić się w anarchię, a równość może doprowadzić do pewnej ideologii egalitarnej. Dla chrześcijanina wierzyć w Boga Ojca oznacza uważać drugiego za brata.
Lubię mówić młodym: “Wyobrażacie sobie grupę przyjaciół, w której wszyscy mają te same opinie polityczne, wyznają tę samą religię, mają te same gusty literackie, muzyczne... No właśnie, wtedy wszyscy by się sobą znudzili!”. Tym, co czyni pięknym życie jakiejś grupy, to to, że można u innego odkryć książkę, film, płytę, której sami byśmy nie kupili. Ale by to doświadczenie nas ubogaciło, musimy podjąć wysiłek poznania drugiego, przezwyciężenia lęku. Wychowywać do obywatelstwa to według Księdza Bosko oznacza zwrócić uwagę na osobę, która przeżywa trudności. Nie zapominajmy, że siła łańcucha mierzy się wytrzymałością najsłabszego ogniwa.
Osobiście bardziej preferuję wartość poszanowania niż tolerancji. Szanowanie drugich oznacza czasem otwarty brak tolerancji wobec niektórych działań. Ponieważ są takie działania, które budują człowieka, i takie, które go niszczą. Są takie czyny, które budują tkankę społeczną, jak i takie, które ją niszczą. Nie możemy wychowywać poprzez tolerancję, ale poprzez punkty odniesienia. I dla mnie, wychowawcy, sposobem poszanowania ludzi młodych jest także okazanie się nietolerancyjnym wobec ich niektórych działań.
Przestrzeń braterstwa nie jest przestrzenią pozbawioną konfliktów. Najważniejszą rzeczą jest nauczyć się postępować z szacunkiem wobec drugiego. Naturalnym sposobem rozwiązania konfliktu jest przemoc. “A jest w konflikcie z B. A eliminuje B. Nie ma już konfliktu!”. Ale podejście do konfliktu z zachowaniem szacunku wobec obu jego stron jest czymś, czego trzeba się nauczyć. I Ksiądz Bosko, w swoich instytucjach wychowawczych, jakie powołał do życia, był wspaniałym apostołem mediacji.
I na koniec, aby wprowadzić braterstwo na sposób Księdza Bosko, koniecznie trzeba dostarczyć pokarmu duchowego dla jego wzrostu. Być może jest już wam znane to hinduskie opowiadanie:
Stary Apacz uczy swojego wnuczka: “W twoim sercu, jak i w sercu każdego człowieka walczą dwa wilki: jeden szary, agresywny, gotów skoczyć na drugiego, i drugi – biały, milczący, gotów przyjąć drugiego”. Słysząc to, dziecko pyta: “Dziadku, a kto wygra?”. Odpowiada sędziwy mędrzec: “Ten, któremu dostarczysz pokarm”.
